Tại sao trẻ em Nhật, Hàn cao hơn trẻ em Việt Nam? Đây là câu hỏi nhiều phụ huynh đặt ra khi thấy nam thanh niên Hàn Quốc đã đạt chiều cao trung bình gần 175cm, nữ giới gần 163cm, trong khi con số này ở Việt Nam vẫn thấp hơn từ 8–10cm.
Nguyên nhân không chỉ nằm ở yếu tố di truyền. Thực tế, gen chỉ chiếm khoảng 20–30% chiều cao, còn lại phụ thuộc vào dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ và môi trường sống – những yếu tố mà cha mẹ Việt có thể thay đổi nếu muốn con phát triển tối ưu.
1. Dinh dưỡng khoa học – Không chỉ là ăn no, mà phải ăn đúng
Ở Nhật và Hàn Quốc, trẻ em được áp dụng chế độ ăn học đường chuẩn khoa học từ sớm, bao gồm đủ 4 nhóm chất: tinh bột, đạm, chất béo tốt, vitamin và khoáng chất.
Thực đơn hằng ngày giàu cá biển, rong biển, rau xanh, sữa tươi, đậu nành, canh hầm xương, là những nguồn canxi và protein tự nhiên, chất lượng cao giúp xương chắc khỏe và phát triển dài hơn.
Ngược lại, nhiều trẻ Việt Nam vẫn ăn uống thiếu cân đối: cơm với trứng, nước tương, hoặc ăn nhiều nhưng thiếu canxi, kẽm và vitamin D – ba yếu tố quan trọng nhất cho tăng trưởng chiều cao.
2. Vận động – Thói quen rèn luyện thành văn hóa
Trẻ em Nhật và Hàn được tham gia thể thao từ rất sớm, bao gồm các bộ môn như bơi lội, bóng rổ, võ thuật và các hoạt động thể dục trường học.
Vận động không chỉ giúp trẻ dẻo dai, săn chắc, mà còn kích thích tuyến yên tiết hormone tăng trưởng (GH) – yếu tố chính giúp kéo dài xương, đặc biệt hiệu quả khi kết hợp với giấc ngủ sâu về đêm.
Trong khi đó, nhiều trẻ em Việt lại dành phần lớn thời gian học thêm hoặc chơi điện tử, ít vận động ngoài trời, khiến cơ thể không đạt được tiềm năng tăng trưởng tối đa.
3. Giấc ngủ – Khung giờ vàng bị đánh mất
Theo nghiên cứu, hormone tăng trưởng GH tiết mạnh nhất từ 22h đến 1h sáng, nhưng chỉ khi trẻ ngủ sâu (Non-REM).
Trẻ em Nhật và Hàn được rèn luyện thói quen ngủ sớm và ngủ đúng giờ từ nhỏ. Điều này giúp cơ thể tận dụng tối đa “cửa sổ vàng” để phát triển chiều cao.
Ngược lại, trẻ Việt ngày càng ngủ muộn hơn, thức khuya học bài hoặc dùng điện thoại, khiến hormone GH bị tiết ra ít hơn, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển xương và vóc dáng.
4. Nhận thức của gia đình và xã hội – Yếu tố quyết định
Ở Nhật và Hàn, chiều cao không chỉ là chuyện ngoại hình cá nhân, mà được xem là một phần của sức khỏe quốc gia. Chính phủ, trường học và gia đình đều đầu tư đồng bộ về dinh dưỡng, thể thao, giáo dục giấc ngủ và y tế dự phòng.
Ngược lại, nhiều phụ huynh Việt vẫn nghĩ chiều cao là “do trời cho”, hoặc chỉ lo bổ sung canxi và sữa khi con đã dậy thì, trong khi giai đoạn vàng 0–7 tuổi bị bỏ lỡ.
Cha mẹ Việt có thể làm gì để con không thua kém?
Không cần phải sống ở Nhật hay Hàn, cha mẹ Việt vẫn có thể giúp con vươn cao bằng cách:
- Xây dựng thực đơn đủ chất và cân đối, ưu tiên cá biển, sữa, rau xanh và hải sản giàu canxi.
- Cho con tập luyện ngoài trời ít nhất 30 phút mỗi ngày, đặc biệt là các môn kích thích chiều cao như nhảy dây, bóng rổ, bơi lội.
- Thiết lập thói quen ngủ sớm trước 22h, tắt thiết bị điện tử ít nhất 1 giờ trước khi ngủ.
- Theo dõi chiều cao mỗi tháng, đối chiếu với biểu đồ tăng trưởng chuẩn WHO để kịp thời điều chỉnh.
